“Bumin awm suh u; Pathian chu hmusit zia a ni lo ve; miin a theh apiang; chumi vẽk chu a seng bawk dâwn si a; mahni tisa lama thehtu chuan tisaa mi chhiatna a seng ang a; Thlarau lama thehtu erawh chuan Thlarauva mi chatuana nunna a seng dawn a ni. Tichuan, thil ṭha tih i ning suh ang u; kan inthlahdah loh zawngin a hun takah chuan kan seng dawn si a.”
(Galatia 6:7-9).
“Chutichuan, hei hi ka ti a ni: Thlarauvah awm rawh u; tichuan, tisa châkna chu in zâwm dâwn lo nia. Tisa hian Thlarau dona lam a châk ṭhin, Thlarau pawhin tisa dona lam a châk bawk si ṭhin; thil tih in tumte chu in tih theih loh nan chȗngte chu an inkalh si.”
(Galatia 5:16-17).
Kan thupui hi a theuneu lo hle mai a, keini ang junior lutuk, tawn hriat ngah vak lo tan phei chuan sawi ve pawp pawp chi chu a ni chiah paw’n ka hre lo. ‘Mahrawhchu ka rilruah a tla na ber bawk si a; hetiang ngaihtuahna lian tak min neihtirtu chu kan beihrual kha a ni. Tin, tunhma pawhin ka lo vei ve ṭhin em em thil a ni a, keimah pawhin ka apply-in hlawkpui hle pawhin ka inhria.
Engtin nge Kristian chhungkaw ṭha chu kan din theih ang?
1. Vanglai ni hman ṭhat: Awle, kan Bible chang tarlan ang hian, tuna kan hringnun hman mek dan hian tun aṭanga kum 20-30 ah Kristian chhungkaw ṭha tak ka din thei ang em? Mahni ṭheuh han inzawt teh ang u. Tisa lama thehtu nge kan nih Thlarau lama thehtu? Bible chuan, “tisa lama thehtu chuan tisa lama mi chhiatna a seng dawn si a, thlarau lama thehtu chuan thlarau lama mi a seng ang a ti si a.” a ti. Chumi awmzia chu kan vanglai hun kan hman dan hian kan nakin hun tur leh kan fate leh kan tute awm dan tur thlengin a hril dawn tih chu a chiang khawp mai. Hei hian kan hnam dinchhuahna leh tluk chhiatna pawh a hril thui hle. Lalpa rawngbawl duh lo hnam leh ram chu an la boral dawn si a.
Tunlai kan nula leh tlangval ṭhenkhatte nunphung han thlir chuan tun aṭanga ṭhanghnih/khat lianah chuan tun ai hian kan Kristianna hi a la dal dawn chauh niin a lang. Nupui pasal ka neih hunah ka insiam ṭha leh mai ang tih hian kan lo inhnem ṭhin pawh a ni maithei; mahse maw, tuna kan nun hman mek ang hi kan tu leh fate, kan mo leh makpate tih ve atan ka duhpui angem le?! Mahni engmah ni si lo, ‘fate ka zilh ve e’ te kan ti a, fate zilhhau tur pawh hian mahni’n kan zir ve phawt a ngai dawn lawm ni? Hetiang zawng zawng siam ṭha tur hian engtin nge kan tih ang?
2. Kristian chhuangkua din tur hian keimahni ṭheuh kan pawimawh: Kan thlahtu ten Pathian lam ngaihsak lova khawvel lam thila an tlan avangin tluang lo riauva inhriatna kan nei em? Emaw, “ka nu leh pate Pathian rawngbawltu an ni a, engtiang pawhin sual mah ila Pathian malsawmna chu ka dawng tho ang” kan ti em? Ni e, kan nu leh pate avangin keini chuan Pathian malsawmna chu kan dawng pawh a ni maithei; keimahni aṭanga ka thlah ve leh zelte tan Pathian malsawmna thlentu nge kan nih dawn Pathian anchhia thlentu zawk?
3. Thildang aiin ka fate kan ngai pawimawh tur a ni:-
a) Kan inchhungkhur leh kan fate tân kan hun kan pe ṭhin tur a ni. Keini Mizote hi fanau enkawl chungchangah hian hnam dangte aiin kan hnufual em em a, thildang aiin kan fate kan dah pawimawh lo emaw tih tur hian ka fate hi ui leh ar thlahin kan thlah vel mai mai ṭhin a, hei hi thil ṭha lo tak a ni. Arpuiin a note a thlazar hnuaia a awp lum ṭhin ang hian, kan fate tan hun kan insiam ṭhin tur a ni. Ngai teh, fanaute hi Lalpa laka kan rochan an ni a; rila rah hi a malsawmna min pek a ni (Sam 127:3).
b) Kan fate mizia kan hre chiang tur a ni. Mihringte hi mize hrang hrang nei kan ni a, a ṭhen chu ṭawng duh tak kan nih laiin ṭhenkhat chu ngawichawi tak, a ṭhen harhvang em em, a ṭhen chu nunzawi takte kan ni nawk hlawm a. Heng mize hrang hrang kan neih avang hian fate enkawl dan turah pawh hian an mizia a zirin kan enkawl thiam a pawimawh hle dawn tihna a ni. A chang chuan ṭhian kawma kan kawm a ṭul chang pawh a awm ang. Nula tlangval an nih thleng pawhin an rilru hahna leh an hrehawm tawrhna min hrilha an inbun ruahna ni thei turin nu leh pa ten kan fate mizia leh an awm dan kan thlithlai reng tur a ni.
c) Nausen an nih lai aṭanga zirtirna dik kan pek a pawimawh. Mizote hian naupang hi (thla 3 – kum 10) thil hrethiam lo leh engmah hre lo tur hian kan ngai ṭhin a, mahse a lo ni lo nasa mai. An upat dan a zirin kawng engkimah kan zirtir thiam a pawimawh hle. Pathian thuah te, rinawmna te, hmangaihna te, dawhtheihna te, ṭhahnemngaihna te, taimakna te leh chhelna te leh a dangte pawh. Bible-ah pawh kan hmuh kha, “naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir ula, a upat hun pawhin a thlah lo vang” (Thufingte 22 – 6) tih a ni kha. Chuti a nih si chuan kan fate hi, “a la naupang lutuka engmah a la hre tak tak lo, nakinah a len deuh hunah kan hrilh leh mai ang”, kan la ti thei dawn em? Heng mission ropui tak takte hi engtin nge kan tih theih tak ang le?
Heng kan sawi tak zawng zawng ti thei tur hian PATHIAN Thlarauah kan awm a pawimawh a ni. Thlarauvah i awm ang u! Kan inthlahdah loh zawngin a hun takah chuan kan seng dawn si a. ‘Kei leh ka chhungte erawh hi zawngin LALPA rawng a nia kan bawl dawn ni’, ti theitu kan nih ṭheuh theih nan LALPAN kan zavaia tan mal min sawmsak rawh se, AMEN.
- Lalhminghlua
