Sunday, August 27, 2017

CHUNNU

He khawvelah mihring kan lo pianchhuah hian kan ṭawng thiam hmasak ber chu ‘Ma’ tih leh ‘Nu’ tih hi a ni a. Kan nu ten an pum chhungah thla 9 zet min pai a, nute ṭângah kan seilian a, nute hmangaihna hnuaiah kan seilian a, kan nu ten min hmangaihna aia nasa hi he khawvelah hian a awm lo. Kan tana an inpekna zawng zawng ang hian tumah kan tan an inpe lo va, kan nute chuan kan tan engkim an hlan ngam a, he khawvela nu ropui leh ṭha ber chu kan nute ṭheuh hi an ni. Ka tan pawh hian ka nu tluka hlu hi an awm lo a ni.

Ka tan chuan ka nu tluka min hmangaih leh min hrethiamtu hi an awm lo. Nitin a tho hmasa bera eirawng a bawl a, a insu a, inchhung a tifai a, hna a thawk nasa em em a, ka zirna kawngah pawh nise ka thiam theih loh, ka zir theih loh hlauin ka tan a inpein a thawk rim em em a, engtianga nasa paw’n thawk mah se ka bulah chuan a hah thu a sawi ngai lo. Ka chauh a hlauh zawk avangin amah zawkin engkim min tihpui a, ka school kal laiin nitin a thawka eitur tui tak tak min siamin a hah thei hle. Nilengin in a lo tifaiin tih tur awm zawng zawngte a lo ti a, ka school bang ka haw chuan ei tur tui tak tak min lo siam a, lehkha min zirpuiin min infiampui a, ka tan kha’ng hun zawng zawnga ka nu thawhrimna kha engtikah mah ka rul seng lo ang. Ka nu ka tan i va hlu ṭhin em!

Lo ṭhanglianin kan rilrute a lo puitling ve zel a, hmeiche tan chuan a nu tluka hlu hi a awm thei lo ang. Kan school kal laia inhauhna te, insualna te emaw rilru nawm lohna ka neihin ka nu chu engkim ka sawipui ṭhin a, thiam lohna ka neihin min hrilh a, insiam ṭhat ngaihna a nih pawhin ka nu chuan kawng ṭha min hrilh zel a, kan lo tleirawla rilru hahna neuh neuh ka neihte hian ka nu hian engkimah min pui a, eng chungchang pawh nise ka tan ka nu hi a inhawn em avangin sawi hreh leh zawh hreh ka nei lo. Thiam lohna ka neiha min hauh paw’n ani chuan zaidam deuhin min hrilh a, lo awih lo emaw lo chhang ṭha duh lo emaw pawh ni ila a hnuah keimahni tan zel a ni tih ka hre ve tial tial a. A bikin nute hian mahni fanute hi engkim an sawipui ve theih an nih avangin ka nu nen phei chuan kan inrawn a, ka ngaihzawng chungchang te, ka nun chungchang te, ka rilru hahna zawng zawng te nen ka nu chuan min pui a, min hau a, min zilh a, min hrem ṭhin. Mahse hetia ka’n hriatchian chuan min hmangaih vang leh keimah ka intihhrehawm a hlauh vang a lo ni tih ka hrechhuak a ni.

Ka nu hi kawng tam takah tluk lo mah ila, ka nu ang hmeichhia hi nih ngei ka tum reng ang. A chauha puih ka tum pawhin “a ngai lo ve i room han tifai la, i tih tur dang ti hmasa rawh” tiin a sawi ziah a. A chang chuan a thusawi ngaite hi a sawi zing thei em em a, ka ning thei hle keimah paw’n, mahse ka’n hriatchian chuan a fanu hi fel se min duh a ni tih ka hrechhuak ta a ni.

Ka nu tihlawm hi ka thiam lo em em a, a thu awih hi thei lo viau mah ila, a duhzawng ka tih hian a lawm a, a theih ang anga tihlawm ka duh bawk. Ka nu hi tihṭah ka duh lo a, ka tum bawk hek lo; keimah avang hian a lo ṭap a nih paw’n a lehpekah chuan ka nu mittui titla lo turin ka insiamṭhat a ngai ngawih ngawih a ni tih ka hria. Ka nu hi a huaisenin a tawrhchhelnate hi amah ang min nihtir châktu a ni.

Ka thil tih reng rengah hian ka che pawlawh em em a, hauh ngai reng hian ka awm a, rilru ka nei loin ka puitling lo em em a, ka nu min hauhna ṭawngkam hi ka ning thei em em a, a chang chuan keimah avanga hrehawm a tawrh zawng zawng ka ngaihtuah hian ka nu fanu ni turin ka tling lo angin ka ngai ṭhin. Mahse tun hnuah hian ka thil hriatchian chu ka nuin kha’ng hun zawng zawng khan min zilhin min hau ta lo se tunah hian eng angin nge miin min ngaih ang, engtin nge ka seilen ang? Ka nu min hauhna ṭawngkamte hi nakinah chuan ka la ngai dawn mange. A hun lai khan ka lo ning thei hle a, mahse tunah chuan ka nu thusawi zawng zawngte kha a lo dik vek a, ka tana ṭha tur vek a ni tih ka hre tawh. A hmaa ka lo chhan vak vak ṭhinte khan engtiangin nge a rilru a nat ang tih ka ngaihtuah ngai lo. Mahse tunah chuan ka nu hlimna hi ka ngaih pawimawh a ngai a, ka nuin kha’ng hun zawng zawnga ka tana a lo thawhrimna te, a lo inpekna te leh keimah avanga hmingchhiat a lo tawhna te zawng zawng kha ka hriatin ka zak a, ka insit ṭhin. Tun hnu aṭang chuan ka theihtawp chhuahin inchhung tan, abikin ka nu tan ka inpe zual ang tih hi ka nuna ka thil tih tur pawimawh berte zinga mi a ni tih ka hria.

Ka hnathawhna emaw ka zirnaah emaw pawh ka nu chuan min ṭawiawm em em a, min tuipuia ka tan chubaka hlu leh nuam a awmin ka ring lo. Ka damchhunga ka hriatreng tur chu ka nu min hmangaihna lo nasatzia leh ka tana a lo intih hrehawmna zawng zawng hi ka theihnghilh lo ang a, tun aṭanga ka damchung zawngin ka nu tan theihtawp chhuahin ka nuin ka hrehawm hlaua a lo thawh angin a damchhungin ka theihtawp chhuahin ka enkawl ang a, ka nu ang hmeichhia nih hi ka tum bawk ang.

He khawvela kan awm chhung hian kan nute min hmangaihna hi hriat tum ila, kan tana hrehawm an lo paltlang nasatziate hriain, kan theihtawp chhuaha anmahni hmangaih let ve hi kan tih tur a ni. An thu min hrilhte awih tum zelin, kan tana ṭha tur an hriat avang leh mi ṭha tak ni turin min zilhnate hi ngaithla liam mai loa kan zawm hi a pawimawh em em a; kan nute min hmangaihna hi a chakin a thuk em em a ni tih hre bawk ila. He khawvelah hian ka nu aia hmangaih ka nei lo a, kan tan engkima min hmangaihtu awmchhun a ni bawk a ni tih hi kan hre reng dawn nia.

(He thuziak hi kumin Mother’s Day puala Nute hlutna lawm hawi thu inziahsiak, ‘Chunnu’ tih thupui hmanga kan buatsaiha lawmman pahnihna dawngtu kha a ni e. Ed.)



-K. Lalremruati